Matthew Eynon
Rwy’n ffotograffydd o Gymru sy’n byw yng Nghymru ac rydw i wedi bod yn datblygu cyfres o waith ers 2018 yr wyf yn ei hariannu fy hun.
Mae fy ngwaith ffotograffiaeth a’m diddordebau’n cynnwys dogfennu pobl, cymdeithas gyfoes ac is-ddiwylliant ac rwyf wedi bod yn gwneud hyn ers ychydig flynyddoedd erbyn hyn ochr yn ochr â’m gwaith ym maes gwyddorau’r ddaear. Fy ngobaith yw dod yn ffotograffydd adnabyddus a chyfrannu at gofnod o ddiwylliant cyfoes.
Gallery
The Faithful
Mae dywediad Celtaidd sy’n dweud mai dim ond tair troedfedd sydd rhwng nefoedd a daear, ond yn y ‘mannau tenau’ mae’r pellter hwnnw’n llai fyth. Roedd Celtiaid yr henfyd yn gwerthfawrogi’r mannau hyn, lle credent fod y ffin rhwng yr ysbrydol a’r corfforol bron yn dryloyw. I ddweud y gwir, mae’r mannau tenau, yr ardaloedd hynny gerllaw mynyddoedd, afonydd, dolydd a’r môr, yn aml yn fannau lle mae pobl wedi addoli yng Nghymru ers canrifoedd.
Y syniad hanesyddol am Gymru oedd cenedl o bobl wledig, gynnil, yn siarad Cymraeg ac yn ofni Duw; ond mewn gwirionedd roedd y realiti ar ddechrau’r 20fed ganrif yn hollol wahanol. Dim ond hanner poblogaeth Cymru oedd yn siarad Cymraeg yn 1901, a gostyngodd hynny i 43% erbyn 1911 – patrwm a barhaodd am ganrif ond sy’n gwyrdroi erbyn hyn – ac roedd dwy ran o dair o bobl Cymru’n byw mewn ardaloedd dinesig a diwydiannol. Er gwaethaf adfywiad 1904-1905, roedd seciwlariaeth yn tyfu.
Ar sail data cyfrifiad 2011, does dim crefydd o gwbl gan bron i draean o bobl Cymru. Mae’r rhan fwyaf o’r rheiny sy’n ymlynu wrth grefydd gyfundrefnol yng Nghymru’n perthyn i enwebiadau Cristnogol; ond mae’r niferoedd hyn wedi gostwng o 14% ers 2011 (mae’r Eglwys yng Nghymru wedi dweud nad Cristnogaeth ‘yw’r dewis diofyn bellach’ i lawer o bobl). I’r gwrthwyneb, cafwyd cynnydd yn y nifer o bobl Bwdhaidd, Hindŵaidd, Mwslimaidd a Sikh ac mewn Derwyddiaeth.
Mae hunaniaeth ryngwladol Cymru wedi newid yn y ganrif ddiwethaf a bydd yn parhau i wneud hynny wrth symud i’r dyfodol. Mae The Faithful yn gyfres ddogfennol a phortreadau amgylcheddol – cychwyniad astudiaeth weledol i gredinwyr yn y Gymru fodern.
