Mae curadur Ffotogallery, Cynthia Sitei, yn ymuno â Tudor Etchells i drafod ei bapur a ysgrifennodd yn ddiweddar yn archwilio prosiect Edgar Martin ‘Yr hyn sydd gan Ffotograffiaeth a Charcharu’n Gyffredin â Fâs Wag’, a rôl ffotograffiaeth o ran herio’r syniad o garchar.
Mae Tudor Etchells yn artist ffotograffig, dogfennwr, addysgwr ac ymchwilydd. Mae ganddo ddiddordeb yn y rôl y mae’r ddelwedd yn ei chwarae mewn bytholi normau’r ffiniau, a sut mae’r ffotograff/ydd yn gallu symud y tu hwnt i’r status quo presennol. Mae ei waith wedi ei ddylanwadu gan ei swydd o ddydd i ddydd fel cyfreithiwr mewnfudo a lloches yn Ne Cymru a Bryste.
More Than a Number is an accompanying publication to the exhibition of the same name, which looks to explore our thinking of an Africa caught between modernity and tradition, and how different cultures can produce meaning through images. It invites the audience to engage with the exceptional and thought-provoking work of 12 photographers from Africa. And encourages us to look deeply and clearly into the face of the individual in front of you and engage in a conversation. As Elbert Hubbard wrote, “If men could only know each other, they would neither idolise nor hate”.
Cultural difference and questions of identity within the ‘rights of recognition’ have, for many of the people who have been regulated to the margins of society, been front-line battles in establishing their identity and human worth (Hall, 1992). What happens when we neglect people’s material culture and not truly value it or represent it everywhere for everyone to engage with? And how can we as the audience, be that as individuals or cultural organisations, draw conclusions from what we already know and understand about Africa and Africans through a visual medium. And finally, how can we as cultural organisations in the West be more responsible in how we represent photography from Africa?
More Than a Number is centred around three themes: Representing Fearlessness, Zones of Contact, and Radical Sociality. Amina Kadous, Brian Otieno, Sarah Waiswa and Wafaa Samir’s projects offer highly subjective visions of African identity while exploring what true freedom and fearlessness in art looks like. Nana Kofi Acquah, Salih Basheer, Tom Saater and Yoriyas Yassine Alaoui teleport the audience into their zones of contact and explore the idea of remaking and reimagining our identities. Fatoumata Diabaté, Maheder Haileselassie Tadese, Steven Chikosi and Jacques Nkinzingabo’s projects remind of us of the importance of preserving and caring for our material culture, cultural heritage and its impact, especially in regard to questions of migration, decolonisation, belonging and experience.
I nodi diwedd y prosiect cydweithredol Ewropeaidd dwy flynedd A Woman’s Work, mae Ffotogallery wedi cynhyrchu cyhoeddiad etifeddol sy’n dathlu’r holl artistiaid, curaduron a phartneriaid a gyfrannodd at y gwaith.
O ran y rôl a chwaraeodd y merched mewn swyddi ym maes technoleg a diwydiant yn Ewrop wedi’r rhyfel, doedd eu stori hwy ddim wedi ei hadrodd o’r blaen. Roedd archifau clyweled yn tueddu i ganolbwyntio ar ‘ddiwydiannau trwm’ y byddai dynion yn gweithio ynddynt fel arfer megis glo, haearn a dur, neu sectorau peirianneg graddfa fawr fel adeiladu llongau, adeiladu, aerofod a gweithgynhyrchu ceir. Ac eto roedd merched yn dal i chwarae rôl allweddol mewn llawer o ddiwydiannau gweithgynhyrchu a gwasanaethu – er enghraifft, tecstilau, electroneg, bwyd a diod, plastigau a deunydd fferyllol – ffaith sydd heb ei chydnabod na’i chynrychioli’n gryf yn archifau diwylliannol Ewrop.
Mae A Woman’s Work’ yn brosiect sy’n defnyddio ffotograffiaeth a chyfryngau digidol i gywiro’r diffyg hwnnw drwy waith artistig ar y cyd a chyfnewid gwaith ar draws ffiniau, a chyd-gynhyrchu arddangosfeydd, cyhoeddiadau ac adnoddau ar-lein sy’n herio’r ffordd y mae diwydiant a’r rhywiau’n cael eu gweld fel arfer yn Ewrop. Mae’r prosiect yn archwilio’r berthynas newidiol rhwng y cartref a’r gweithle, a sectorau twf fel y diwydiant cyllid, y cyfryngau a thelegyfathrebu, lle mae gwaith merched yn cael ei ailddiffinio drwy ddatblygiadau technolegol a datblygiadau wedi’r globaleiddio.
Mae A Woman’s Work yn brosiect sydd wedi’i ariannu gan Creative Europe a’i ddarparu gan Ffotogallery (Caerdydd, Cymru), Gallery of Photography Ireland (Dulyn, Iwerddon) ac Undeb Artistiaid Ffotograffiaeth Lithwania (Kaunas, Lithwania), gyda chefnogaeth Whack n Bite (Y Ffindir), Chateau D’Eau (Ffrainc) a Fotosommer Stuttgart (Yr Almaen).
Ym mis Medi 1978, agorwyd yr oriel gyntaf yng Nghymru oedd yn ymwneud â ffotograffiaeth yn unig. Roedd hon yn Stryd Charles, Caerdydd a’i henw ar y pryd oedd Yr Oriel Ffotograffeg. Newidiodd ei henw i Ffotogallery yn 1981 ac mae’r sefydliad yn dal i ffynnu ddeugain mlynedd yn ddiweddarach.
Mae Chronicle yn defnyddio deunydd cyfoes a deunydd o’r archifau i adrodd stori datblygiad Ffotogallery dros y deugain mlynedd, ar gefndir y newidiadau a gafwyd yn rolau a natur ffotograffiaeth mewn cymdeithas a datblygiad y diwylliant digidol. O’r dechrau, mae Ffotogallery wedi rhoi sylw i ffotograffwyr ac artistiaid sydd megis cychwyn eu gyrfaoedd, pobl megis Martin Parr, Paul Graham, Helen Sear a Bedwyr Williams sydd wedi mynd yn eu blaenau i fwynhau llwyddiant rhyngwladol. Mae’n dogfennu ffocws hirsefydlog Ffotogallery ar Gymoedd De Cymru drwy gyfres o gomisiynau ac arddangosfeydd sy’n dogfennu’r Cymoedd mewn amrywiol agweddau yn ystod cyfnod o weddnewidiad cyflym. Mae Chronicle hefyd yn dathlu cysylltiadau rhyngwladol Ffotogallery, drwy gyhoeddiadau ac arddangosfeydd teithiol, menter European Prospects, Cymru yn Fenis 2015, prosiect Dreamtigers India-Cymru a thri rhifyn o’r cyhoeddiad dwyflynyddol Diffusion: Gŵyl Ffotograffiaeth Ryngwladol Caerdydd.
Ers ei gychwyniad 40 mlynedd yn ôl, mae Ffotogallery wedi bod ar flaen y gad o ran datblygu diwylliant ffotograffig cyfoes yng Nghymru. Rydym wedi gwneud hyn drwy gomisiynu a chyflwyno gwaith newydd mewn arddangosfeydd ac mewn gwyliau a digwyddiadau rhyngwladol, drwy gyhoeddi estynedig ar-lein ac mewn print, drwy ein cefnogaeth i artistiaid trwy’r lens a ffotograffiaeth sy’n dechrau dod i’r amlwg, a thrwy ein gwaith arloesol mewn addysg ac allgymorth sy’n rhoi cyfle i groestoriad eang o’r gymuned gyfranogi’n greadigol.
Mae Chronicle yn gosod y sylfeini ar gyfer cam nesaf gwaith Ffotogallery, lle bydd cenhedlaeth newydd o ffotograffwyr ac artistiaid trwy’r lens yn dod i’r amlwg mewn cyfnod pan rydym yn derbyn ac yn cyflwyno cynnwys creadigol fwy a mwy ar blatfformau ffisegol a rhithwir. Am fod cymaint o ddelweddau’n cael eu rhannu ar-lein, a fydd galw o hyd am orielau celf ac arddangosfeydd traddodiadol? Os felly, pa waith fydd yn cael ei gyflwyno ym mha fathau o leoedd? Pa sgiliau sydd eu hangen ar ffotograffwyr ac artistiaid i adeiladu gyrfa lwyddiannus? Sut all Cymru gael mwy o gysylltiad byd-eang drwy ffotograffiaeth a chyfryngau digidol?
Mae Dreamtigers yn broject lle bu artistiaid a gweithwyr diwylliannol eraill o India a Chymru yn cydweithio ar greu a chyflwyno gwaith newydd sy’n adlewyrchu sut y mae creadigrwydd, technoleg ac ymdeimlad newydd o hunaniaeth genedlaethol yn llunio bywydau cenedlaethau sydd i ddod yn y gymdeithas fyd-eang.
Yn ystod cyfnod o ymchwilio dwys trwy gyfrwng rhaglen Dreamtigers India-Cymru, sefydlodd Ffotogallery ddialog rhwng disgyrsiau creu-delweddau yng Nghymru ac India heddiw, gan gydweithio’n glos â churadwyr yn Delhi a Chaerdydd. Y nod oedd archwilio tystiolaeth o newid diwylliannol a ddisgrifiwyd gan ein partneriaid Indiaidd fel ‘symud o fod yn gymdeithas sy’n ymostwng i’w ffawd i fod yn un uchelgeisiol’ wrth i dechnoleg, globaleiddio a datblygu economaidd ddod â newid cymdeithasol carlamus i India. Mewn ymateb, mae Ffotogallery yn holi a ellir dweud yr un peth am Gymru heddiw, neu a ydym wedi symud o ddyheu, ar lefel unigol a thorfol, am fyd gwell, tuag at dderbyn ein tynged yn oddefol yn wyneb llywodraeth ansefydlog, rhaniadau cymdeithasol ac ansicrwydd ynglŷn â’n dyfodol ar ôl Brexit?
Menter ar y cyd oedd Dreamtigers rhwng Ffotogallery a Sefydliad Nazar/Gŵyl Ffotograffiaeth Delhi.
Mae Mike Perry yn artist sy’n ymwneud . materion amgylcheddol arwyddocaol ac argyfyngus, ac.’rtensiwn rhwng gweithgarwch ac ymyriadau dynol yn yr amgylchfyd naturiol. Y mae’n canolbwyntioar freuder ecosystemau’r blaned (boed y rheiny’n forol neu ar dir). Mae Tir / Môr yn dwyn ynghyd gyrff diweddar o waith sy’n mynd i’r afael . bioamrywiaeth naturiol tirweddau ac amgylchfydoedd morol, ynghyd .’r modd y caiff y rhain eu tanseilio a’u gwenwyno gan esgeulustod dynol, camreoli amaethyddol a’r cwest am elw tymor byr ar draul cynaliadwyedd hirdymor. Mae cyhoeddiad Ffotogallery sy’n cyd-fynd â’r arddangosfa yn cynnwys cyfraniadau gan yr ysgrifenwyr George Monbiot a Skye Sherwin.
The Route to Roots publication accompanied a vibrant new Ffotogallery exhibition of photographs, costumes and video exploring the significance of carnival arts in shaping community identity in the United Kingdom, Africa and the Caribbean. Route to Roots grew out of extensive research by Cardiff-based artist Adeola Dewis on how Carnival is a performance of re-presentation, combining cultural heritage and stories of historical, philosophical, spiritual significance from the African diasporic experience. The idea was to show how these stories and traditions can be shared through costume, music and dance in a public space.
Wendy McMurdo yw un o artistiaid lens blaenllaw’r DU, sydd wedi datblygu arfer ffotograffig ac eiconograffiaeth unigryw sy’n archwilio’r rhan mae technolegau digidol yn ei chwarae mewn creu hunaniaeth, yn enwedig mewn perthynas â byd seicolegol plant a phobl ifanc. Mae ei chorff newydd o waith, The Skater, wedi ei ysbrydoli gan beintiad Syr Henry Raeburn, Reverend Robert Walker Skating on Duddingston Loch a ystyrir gan lawer yn ddelwedd nodweddiadol o oleuedigaeth yr Alban. Mae delwedd McMurdo o’r sglefriwr yn cyflwyno motiff atgofus tebyg. Fodd bynnag, mae ei gwaith yn adlewyrchu golwg lai iwtopaidd, gan archwilio effaith technoleg rithwir ar fywydau pobl ifanc. Cwblheir y gyfres gan bortreadau trawiadol o ‘gêmwyr’ ifanc, ciplun o genhedlaeth wedi ymgolli mewn profiadau a gyfryngir trwy gyfrifiadur. Ar y cyd â’r gwneuthurydd ffilmiau Paul Holmes, mae’n archwilio byd trofaus lle mae ffantasi’n llithro i mewn i realiti ac yn ôl eto yn ei ffilm gyntaf, The Loop, a ddangoswyd am y tro cyntaf yn Ffotogallery.
Cyhoeddwyd gan Ffotogallery fel comisiwn i nodi ei 30ain mlwyddiant.
Mae’r cyhoeddiad hwn yn cynnwys pum artist Siec ifanc sy’n rhannu diddordeb yng nghyfnewidioldeb y ffotograff fel gwrthrych – y posibilrwydd o sgrifennu drosto, ei ddiraddio neu ei newid mewn ffyrdd eraill, trwy brosesau analog yn amlach na pheidio yn hytrach na dulliau digidol.
Efallai bod y genhedlaeth hon o artistiaid ffotograffig Siec wedi cymathu iaith a syniadau Fluxus, swrrealaeth ac archifo amgueddfaol, ond mae i’w gwaith ansawdd esthetig, hiwmor eironig a ffordd eliptig o adrodd stori sy’n nodweddiadol Siec. Ceir yma ymwybyddiaeth neilltuol a natur delynegol sydd â rhagflaenwyr yn hanes ffotograffiaeth Siec. Er eu bod yn gweithiod mewn amgylchedd llawer mwy cyfoes, gellir canfod yn yr artistiaid Siec iau hyn awydd tebyg am arbrofi’n chwareus, apêl at yr isymwybodol a’r afresymegol, a’r gallu i gyfuno prosesau traddodiadol a modern o wneud delweddau er mwyn trawsnewid y cyffredin a’r beunyddiol yn rhywbeth anghyffredin.
Cyhoeddiad Ffotogallery, cynhyrchwyd mewn cysylltiad â FAMU Prâg a Phrifysgol Cymru Casnewydd
Mae Lost for Words, canlyniad ymweld â llu o wahanol safleoedd diddorol ledled Cymru, yn crisialu ysbryd y wlad yn ffordd unigryw Peter Fraser. Gan i Fraser gael ei eni a’i fagu yng Nghymru, mae’r project hwn yn neilltuol o bwysig iddo o safbwynt atgofion plentyndod.
Mae’r ffotograffiaeth newydd yn fenter wahanol ar yr ystyr ei bod yn ymhyfrydu yn yr artiffisial a’r rhithiol – byd yr amgueddfa, bydoedd eraill, modelau o fydoedd. Mae i lawer o’r lluniau ansawdd breuddwydiol o ganlyniad. Nid yw celf Fraser yn bloeddio; mae’n gynnil, yn ddisgrifiadol, yn sylwgar, yn ddirgel, yn breifat ac yn annisgwyl yn aml. Mae ei ffotograffiaeth yn gofyn cwestiynau am ein perthynas â’r byd, ac mae’r byd sy’n ymagor yma yn aml yn ddieithr, yn llawn ffantasïau, rhithiau ac ofnau.
Mae Fraser bellach wedi rhoi’r gorau i ddefnyddio film, a’r gwaith yma yw achlysur ei dröedigaeth at y digidol, proses sydd wedi rhoi mwy o ryddid ac amrywiaeth iddo – nid o ran trin y lluniau, ond o safbwynt rhwyddineb darlunio pethau yn y byd.
Ar y 10fed o Fehefin 1942, difodwyd pentref Lidice yn Siecoslofacia gan y Natsïaid wedi llofruddiaeth Reinhard Heydrich gan y mudiad gwrthsafiad Siec. Ledled y Gorllewin, achosodd y newydd am yr anfadwaith ddicter a ysbrydolodd nifer o weithiau coffa, yn cynnwys cerddi, nofelau, symffonïau a ffilmiau.
O fewn wythnosau i drasedi Lidice, aethpwyd ati i drosi’r digwyddiadau hyn yn ffilm a gefnogid gan y Weinyddiaeth Wybodaeth, ac a wnaed yn ne Cymru. O dan oruchwyliaeth yr artist, bardd a gwneuthurydd ffilmiau Humphrey Jennings, gwnaethpwyd ffilm fer,The Silent Village(1943), yn ailgreu tynged Lidice.
Mae’r cyhoeddiad hwn yn myfyrio ar y berthynas arbennig rhwng amser a lle a ddiffiniai ffilm wreiddiol Humphrey Jennings. Mae’r artistiaid Paolo Ventura a Peter Finnemore, yr awdur Rachel Trezise, y curadur Russell Roberts a’r hanesydd Ffilm, David Berry, yn cynnig ymateb cyfoes i ffilm sydd yn ailgreu erchylltra Lidice ac sydd hefyd yn dangos bywyd yng Nghymru yn y 1940au cynnar. Mae darlunio erchylltra yn anorfod yn codi nifer o gwestiynau moesol. Mae’r ymatebion yma o reidrwydd yn gythryblus ar adegau; nid hawdd cymodi â digwyddiadau hanesyddol mor drawmatig.
Mae’r gyfrol hon, a gyhoeddwyd ar achlysur yr arddangosfa Believing is Seeingyn Ffotogallery (10 Tachwedd – 17 Rhagfyr 2011) yn canolbwyntio ar waith saith artist o Korea, sydd bob un yn mabwysiadu ffyrdd gwahanol o fynd i’r afael â ffotograffiaeth gyfoes neu waith ffotograffig ei sail. Gan ganolbwyntio ar rai o themâu cyffredin celf ffotograffig gyfoes Korea – ei natur berfformiadol, syniadau o barhad a byrhoedledd, natur a realiti gwneuthuredig, cof a rhith – mae’r cyhoeddiad yn amlygu ar y themâu a archwiliwyd yn yr arddangosfa gyda thestunau curadurol gan David Drake (Ffotogallery) a Jiyoon Lee (Project ac Academi SUUM).
Mae’r term ‘Junsinsajo’ a ddefnyddir yn y traddodiad peintio portreadau Koreaidd yn dynodi atgynhyrchu siâp ac ysbryd rhywun. Mae hyn yn golygu na chyfyngir gwneud ffotograff o rywun i atgynhyrchu tebygrwydd corfforol, ond y dylai hefyd ymgorffori hanfod eu personoliaeth. Gan wyrdroi’r ymadrodd Gorllewinol ‘seeing is believing’, mae’r arddangosfa’n cynnwys artistiaid amrywiol iawn eu ffyrdd o bortreadu yn ffotograffig, ond sydd oll yn gwrthod unrhyw ffordd o fynd ati sy’n pwysleisio gwireddu gweledol ac atgynhyrchu mecanyddol yn unig.
Roedd No Place Like Home yn broject celfyddydau unigryw a esgorodd ar gyhoeddiad, arddangosfa a gosodwaith sain yn hosteli digartref canol dinas Caerdydd, Tŷ Tresilian a’r Huggard – a oedd i’w dymchwel yn 2011 i wneud lle i gyfleuster newydd sbon i bobl ddigartref. Galluogodd y project y preswylwyr, staff a defnyddwyr y gwasanaeth i archwilio a gwneud synnwyr o’u perthynas gydag amgylchedd corfforol yr adeiladau hyn cyn eu colli, a thystio i’w swyddogaeth hanfodol gyda phobl ddigartref Caerdydd dros yr 20 mlynedd diwethaf.
Canlyniadau cyfnod preswyl haf cyfan gan yr artist ffotograffig Faye Chamberlain yw’r llyfr a’r CD sy’n gydymaith iddo: mae’r delweddau lliw treiddgar o fywyd cudd yr adeilad a dynnwyd gan staff a defnyddwyr gwasanaethau, ynghyd â gwaith yr artist sain Chris Young, y lluniwyd ei gyfansoddiadau atgofus yn gyfan gwbl o recordiadau o fewn muriau’r hostel, yn ein dwyn i mewn i berthynas ddyfnach a mwy emosiynol â’r adeiladau hyn a’u preswylwyr. Mae’r ddau’n darparu’r cyd-destun i gyfres atgofus Faye Chamberlain o bortreadau du-a-gwyn o bobl ddigartref Caerdydd.
Mae Inside the View yn dod â chyrff allweddol o waith a gynhyrchwyd gan Helen Sear yn y deng mlynedd ar hugain diwethaf ynghyd am y tro cyntaf, gan adlewyrchu ymchwil yr artist i’r berthynas rhwng lliw a ffurf, ffigwr a thir, y gweledig a’r anweledig.
Mae gwaith ffotograffig Helen Sear wedi datblygu o gefndir celfyddyd gain mewn perfformio, ffilm a gosodweithiau yn y 1980au, ac mae’n parhau i archwilio syniadau am olwg, cyffyrddiad a chynrychioli natur profiad, gan gyfuno lluniadu, cyfryngau’n seiliedig ar lens a thechnolegau digidol.
Mae gwaith Sear yn herio’r farn gyffredin am ffotograffiaeth fel cyfrwng dogfennol, gan gwestiynu ei berthynas fynegeiol â’r byd. Hwyrach bod ffotograffiaeth, boed yn ei ffurf analog neu ddigidol, yn ein galluogi i weld manylion arwynebol gwrthrychau o bellter agos, ond wrth wneud hynny, â’n profiad canfyddiadol ohonynt yn fwy amwys a gwasgeredig, gan roi camargraff o’u hundod a’u cydlyniad.
Yn cynnwys traethodau gan David Chandler a Sharon Morris.
Mae’r corff newydd o waith gan yrartist Jo Longhurst yn datblygu ei diddordeb mewn perffeithrwydd. Mae’n ailgyfeirio ei ymchwiliad i’r corff delfrydol tuag at y perfformiad perffaith, gan archwilio profiadau corfforol ac emosiynol gymnastiaid elît wrth hyfforddi a chystadlu. Mae’r gwaithyn cynnwys portreadu ffotograffig clasurol, ffotograffau ‘benthyg’, a gweithiau ffotograffig cymysgryw a ysbrydolwyd gan ffurfiau solet perffaith Plato, ac arbrofion chwyldroadolPopova a Rodchenko gyda ffurfiau esthetig ar gyfer adeiladu cymdeithas newydd, Iwtopaidd
Dengys y gyfrol sut y gweithiodd Longhurst gyda chorff o ddeunydd ffynhonnell ffotograffig gwreiddiol, lluniau ac astudiaethau a wnaeth tra’n artist gwadd yng Nghlwb Gymnasteg Heathrow a Phencampwriaeth Gymnasteg y Byd. Mae’n trawsnewid delweddau ffotograffig yn weithiau mwy cerfluniadol sy’n cyfeirio at Plato ac ymdrechion cynharach y Lluniadaethwyr i ddiffinio a chreu bydoedd perffaith. Mae gan gymnasteg hanes cymdeithasol a gwleidyddol maith, un a fu ynghlwm yn aml â syniad o berffeithrwydd esthetig.
Testunau gan Charlotte Cotton, Sara Knelman, David Drake a Alfredo Cramerotti. Cyd-gyhoeddwyd gan Ffotogallery a Mostyn. Cyhoeddwyd i gydfynd ag arddangosfeydd ym Mostyn, 16 Mehefin – 30 Medi 2012 a Ffotogallery, 20 Hydref – 8 Rhagfyr 2012
Mae Karen Ingham yn artist sy’n ymddiddori’n fawr yn y gwyddorau naturiol ac effaith syniadau a phrosesau gwyddonol ar greu delweddau cyfoes. Mae Wonder Chamber yn crynhoi sawl corff o waith a gynhyrchwyd ganddi yn y degawd diwethaf ar ffurf “amgueddfa ddychmygol gyda’i gofodau cysylltiedig ar gyfer arddangos gwrthrychau ac arteffactau a ymddengys yn anghymharus ac yn eclectig”. Elfen allweddol yng ngwaith Ingham yw gwyrdroi’r ffordd y caiff gwrthrychau eu casglu, eu harchifo a’u harddangos mewn amgueddfeydd gwyddonol, a’u defnyddio i ddibenion celf gyfoes
Ynghyd ag archwilio syniadau a ffenomenâu gwyddonol cynharach, mae Ingham yn coleddu posibiliadau creadigol technolegau creu deleddau digidol. Trwy edrych ymlaen ac edrych yn ôl ar hanes gwyddoniaeth, mae gwaith Ingram yn ein hatgoffa fod cynnydd gwyddonol yn dibynnu llawn cymaint ar ddychymyg a chreadigrwydd ag ar ffiseg a mathemateg. Gan fynd i’r afael â gwyddoniaeth a dynwared ac ailgreu ei syniadau a’i dulliau yn chwareus, mae’r artist yn taflu goleuni ar y broses gymhleth o ffurfiant technegol, biolegol a diwylliannol sy’n llunio’n dyfodol a diffinio profiad dynol.
Traethodau gan David Drake, Ken Arnold a Karen Ingham. Cyhoeddwyd i gyd-daro â’r arddangosfa Karen Ingham: WonderChamber yn Ffotogallery 10 Mawrth — 14 Ebrill 2012.
Casgliad o draethodau a delweddau sy’n crynhoi’r deng mlynedd diwethaf o waith gan yr artist o Bortwgal, Daniel Blaufuks yw Works on Memory, a gyhoeddwyd ar achlysur ei arddangosfa ynFfotogallery (14 Ionawr – 25 Chwefror 2012). Mae fformat ddu-a-gwyn trawiadol y llyfr wedi ei seilio ar ddyluniadau gan y cyhoeddwyr FfrengigSérie Noire a gyhoeddai nofelau ditectif yn y 1950au.
Mae Daniel Blaufuks yn artist sydd dan gyfaredd prosesau’r cof – sut y byddwn yn creu ystyr yn ein bywydau trwy grynhoi manylion ac olion, o weddillion meddyliol ac ôl-ddelweddau ein bodolaeth feunyddiol.
Mae Blaufuks yn ymddiddori nid yn unig yn y ffordd mae ffotograffiaeth a ffilm yn newid fel cyfryngau, ond hefyd yn ein dulliau o archifo, storio ac adennill gwybodaeth – ein gallu i gofio. Mae ei ddelweddau ffotograffig o ganiau ffilm, tapiau casét, stribedi a negyddion ffilm selwloid ac ati yn ein hatgoffa, wrth i bob ‘costrel atgofion’ analog gael ei disodli gan ddatblygiadau technolegol newydd, y medr ein gallu i gofnodi data gynyddu’n aruthrol, ond y collir rhywbeth yn y broses hefyd. Â llygad craff, sylwa Blaufuks ar y newidiadau esblygiadol hyn yn y ffordd y gwnawn, y dosbarthwn ac y darllenwn ddelweddau, yn chwilfrydig am ddeall sut bydd ein cof yn y dyfodol yn wahanol. I Blaufuks, mae ffotograffiaeth yn fwy nag ysgogiad i adennill atgofion o’r gorffennol. Cof yw ffotograffiaeth.
Yn cynnwys traethodau gan David Drake, David Campany, Filipa Oliveira, Mark Durden, Derrick Price ac Eileen Little.
Cyhoeddwyd i gydfynd â thaflunio’r darn fideo deng munud ‘Curtain’ ar dŵr hedfan concrid anferth Theatr Genedlaethol Lloegr, Llundain, gan yr artist Peter Bobby. Mae’r gwaith hwn yn darlunio cau ac agor llen awditoriwm anferth, gan ein hatal rhag gweld allan i ddechrau, cyn ein hawdurdodi i edrych eto. Mae’r gwaith, sy’n ymddangos yn gwbl ddisymud i ddechrau, efallai’n debycach i ffotograff wedi ei daflunio, yn tynnu’r gwyliwr i mewn i edrych ar y manylion sydd i’w gweld trwy’r ffenestr gwydr plât yn y ddinas weithredol islaw. Mae’r darn yn archwilio syniadau am ddarlunio ac am fod yn wyliwr, gyda’r camera’n cyfeirnodi ffotograffiaeth trwy gyflawni swyddogaeth debyg i glicied camera neu lygad. Atgyfnerthir hyn gan gyfeiriad ychwanegol at ddadleniad ffotograffig pan fydd y camera, ar weithrediad otomatig yn unig, yn brwydro i gydbwyso’r tu fewn a’r tu allan, gan arwain at newid sydyn a dramatig sy’n troi defnyddtrwchus y llen yn waetgoch.
Mae Ffotogallery yn cydweithio â’r ffotograffydd o Detroit, Patricia Lay-Dorsey, er mwyn cynhyrchu ei llyfr Falling into Place, cyhoeddiad sy’n seiliedig ar gyfres o hunan-bortreadau gan yr artist.
Clywodd Lay-Dorsey ei bod yn dioddef o sglerosis ymledol ym 1988 ac yn 2008 dechreuodd dynnu hunanbortreadau dyddiol gyda’r bwriad o ddangos bywyd bob dydd person ag anabledd o’r tu mewn, fe petai. Meddai Patricia: “Pan ewch chi ati i bwyntio’r camera atoch chi eich hun, does ‘na ddim modd cuddio. Fel person ag anabledd, dw i’n cael fy synnu gan deimladau o gywilydd pan af ati i ddangos yr heriau dw i’n eu hwynebu yn fy mywyd o ddydd i ddydd. Fel ffotograffydd, mae dogfennu’r heriau hyn yn brofiad diddorol yn hytrach na phrofiad sy’n ennyn cywilydd. Ac fel gwyliwr, dw i’n gweld pa mor galed mae fy nghorff yn gweithio er mwyn gwneud yr hyn dw i’n gofyn iddo’i wneud. Fe ddechreuais i’r prosiect hwn gyda’r nod o newid agweddau pobl eraill, ond dw i’n sylweddoli erbyn hyn taw f’agweddau fy hun yr oeddwn i angen eu newid.”
Cafodd y llyfr ei ddylunio gan Victoria Forrest o Fryste a bydd yn cael ei gyhoeddi gan Ffotogallery – gyda rhagair gan y ffotograffydd Magnum o fri, David Alan Harvey.
Mae’r cysylltiadau rhwng ffotograffiaeth ac amser yn amryfal: gellir cynrychioli amser yn uniongyrchol o fewn y ddelwedd, gall fod yn thema ac yn orwel athronyddol iddi, a gall hefyd gynrychioli’r fframwaith hanesyddol a chysyniadol i’r modd y bydd dulliau ffotograffig yn datblygu ac yn newid dros amser.
Mae’r holl elfennau hyn yn cwrdd yng nghelf f&d cartier, dau artist Swisaidd sy’n byw ac yn gweithio yn Biel/Bienne, y Swistir. Ers 1995 maent wedi cyfuno’u dau faes, celfyddydau plastig a ffotograffiaeth, a chreu hunaniaeth artistig unedig er mwyn darganfod ffyrdd newydd o fynd ati. Gan archwilio rhagofynion anhepgor ffotograffiaeth, goleuni a phapur ffotosensitif, gwnânt weithiau ‘di-gamera’ yn bennaf yn cynnwys gwrthrychau cael. Mae’r ddau gorff o waith sy’n destun y cyhoeddiad hwn, Wait and See a Veni Etiam, yn enghraifft o’u tueddiadau lleiafsymiol, a’r modd y maent yn cwestiynu bywyd beunyddiol, agosatrwydd, treigl amser.
Testunau gan David Drake a Rudolf Scheutle. Cyhoeddwyd gan Ffotogallery i gydfynd â’r arddangosfa f&d cartier – Wait and See: A Retrospective a ddangosir yn Ffotogallery, 22 Mehefin – 27 Gorffennaf 2013.
Daeth troad y mileniwm â diddordeb a hyder o’r newydd mewn codi datblygiadau o adeiladau uchel iawn yn y rhan fwyaf o brif ddinasoedd y byd, er gwaethaf digwyddiadau byd-eang o bwys a oedd yn bygwth tanseilio’u llwyddiant. Yn High-rise mae Peter Bobby yn archwilio’r disgwrs cymdeithasol-wleidyddol, pensaernïol a gweledol o gwmpas yr adeiladau hyn gan ddefnyddio cyfuniad o ddelweddau llonydd a symudol, mewnol ac allanol.
Mae’r cyhoeddiad hwn, sydd ar groesffordd ddisgyrsiol rhwng celf, pensaernïaeth, ffotograffiaeth a phynciau’n ymwneud â’r amgylchedd adeiledig dinesig, yn dwyn ynghyd ddelweddau o Zenith a High-rise, y darnau fideo Curtain, Divide, Blind ac Untitled (Audio Guide), yn ogystal â nifer o ddelweddau gosodwaith o bedair sioe unigol o’r gwaith yn y DU. Archwilir y gwahanol gyd-destunau arddangos hyn ymhellach mewn tri thraethawd cysylltiedig gan yr Athro Kim Dovey, Dr Robin Wilson a Dr Liam Devlin, sydd bob un yn ystyried y gwaith mewn perthynas â’u disgyblaethau a’u diddordebau penodol eu hunain. Rhagair gan David Drake, Cyfarwyddwr Ffotogallery.
Project Ffotogallery ar y cyd â Chanolfan Bensaernïaeth Bryste, a Theatr Genedlaethol Lloegr, Llundain. Cefnogwyd gan Gyngor Celfyddydau Lloegr, eCPR (y Ganolfan Ymchwil Ffotograffig Ewropeaidd) a Phrifysgol De Cymru.
In this new monograph, artist Corinne Silva considers how gardening, like mapping, is a way of allocating territory. Between 2010 and 2013, Silva made a series of visits to Israeli occupied territories. She travelled across twenty-two Israeli settlements making photographs of public and private gardens. Silva presents this visually rich photographic journey and examines how the gardens in these occupied lands are both material and symbolic evidence of a continuing colonisation.
The publication also features a taxonomical table of colonising plants by Sabina Knees (Middle Eastern plant botanist at the Royal Botanic Gardens Edinburgh), an essay by Professor Val Williams (curator and Director of the Photography and the Archive Research Centre), and the artist in conversation with Professor Eyal Weizman (architect and Director of Forensic Architecture) reflecting on the work and the political relationship between gardens and colonisation that has existed from the eighteenth century to the present day.
Garden State is co-produced by Ffotogallery, Cardiff, The Mosaic Rooms, London, and UAL Photography and the Archive Research Centre (PARC), London College of Communication, and supported by the Arts Council of Wales, A.M. Qattan Foundation and University of the Arts London.